Дэпартамент па ядзернай і радыяцыйнай бяспецы
Экспертыза бяспекі ў пытаннях і адказах
Дэпартамент па ядзернай і радыяцыйнай бяспецы Міністэрства па надзвычайных сітуацыях Рэспублікі Беларусь (Дзяржатамнагляд) працягвае знаёміць наведвальнікаў свайго Інтэрнэт-рэсурсу з працэсамі і працэдурамі, якія звязаны з рэгулюючай дзейнасцю, у фармаце пытанняў і адказаў.
Неад'емнай часткай ліцэнзавання з'яўляецца экспертыза дакументаў, якiя абгрунтоўваюць забеспячэнне ядзернай і радыяцыйнай бяспекі пры ажыццяўленні дзейнасці ў галіне выкарыстання атамнай энергіі і крыніц іанізуючага выпраменьвання (коратка – экспертыза бяспекі).
Што такое экспертыза бяспекі?
Экспертыза бяспекі – гэта комплекс мерапрыемстваў (арганізацыйных, навукова-тэхнічных, экспертна-аналітычных), якія праводзяцца для незалежнай ацэнкі ўзроўню ядзернай і радыяцыйнай бяспекі аб'ектаў выкарыстання атамнай энергіі і (або) радыяцыйных аб'ектаў, радыяцыйных прылад і установак.
Хто замаўляе правядзенне экспертызы бяспекі?
Заказчык экспертызы бяспекі – юрыдычная асоба, якая звярнулася з заявай на правядзенне экспертызы і прадставіла ў Дзяржатамнагляд адпаведныя дакументы (іх пералік усталяваны пастановай МНС ад 17 жніўня 2017 г. № 46).
Хто арганізуе правядзенне экспертызы бяспекі?
У адпаведнасці з пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 7 снежня 2010 года № 1781 арганізацыя экспертызы бяспекі ўскладзена на Дзяржатамнагляд, які распрацоўвае адпаведнае тэхнічнае заданне для экспертнай арганізацыі.
Якія арганізацыі Дзяржатамнагляд прыцягвае для правядзення экспертызы бяспекі?
Для правядзення экспертызы бяспекі Дзяржатамнагляд прыцягвае экспертную арганізацыю – юрыдычную асобу, якая мае спецыяльны дазвол (ліцэнзію) на права правядзення экспертызы бяспекі.
Пры правядзенні экспертызы бяспекі ў рамках ліцэнзавання БелАЭС ў якасці экспертнай арганізацыі выступае ДНУ “Аб'яднаны інстытут энергетычных і ядзерных даследаванняў – Сосны” Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі. Кансультатыўную і метадалагічную дапамогу аказваюць эксперты рэгулюючага органа краіны-пастаўшчыка ядзерных тэхналогій (Расійская Федэрацыя) і Еўрапейскага саюза.
Ліцэнзіі на права правядзення экспертызы бяспекі ў галіне выкарыстання крыніц іанізуючага выпраменьвання ёсць у двух арганізацый: Даследчай установы “Інстытут ядзерных праблем” Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта і Спецыялізаванага мантажна-наладачныя адкрытага акцыянернага таварыства “Промэлектромонтаж”.
Эксперты. Хто яны?
Да правядзення экспертызы прыцягваюцца спецыялісты з высокай кваліфікацыяй, якія атрымалі ва ўстаноўленым парадку допускі да правядзення экспертызы бяспекі. Па стане на кастрычнік 2019 гада 70 экспертаў дапушчаны да правядзення экспертызы ў галіне выкарыстання атамнай энергіі (адпаведны пералік з указаннем канкрэтных абласцей экспертызы і адпаведных экспертаў размешчаны ў адкрытым доступе на Інтэрнэт-рэсурсе Дзяржатамнагляда) і 13 - у галіне выкарыстання крыніц іанізуючага выпраменьвання (пералік даступны па спасылцы).
Хто не можа прыцягвацца да правядзення экспертызы бяспекі?
Да правядзення экспертызы не могуць прыцягвацца эксперты, якія ўдзельнічалі ў:
праектаванні, будаўніцтве і эксплуатацыі заяўленых для правядзення экспертызы аб'ектаў, прылад і ўстановак;
распрацоўцы дакументаў заказчыка экспертызы;
а таксама тыя, хто складаецца з заказчыкам экспертызы ў грамадзянска-прававых і (або) працоўных адносінах.
Пры выяўленні такіх фактаў экспертыза прызнаецца несапраўднай.
Для чаго праводзіцца экспертыза бяспекі?
Мэтай экспертызы бяспекі з'яўляецца ўсталяванне адпаведнасці ўзроўню ядзернай і радыяцыйнай бяспекі праектаваных ці дзеючых аб'ектаў выкарыстання атамнай энергіі, радыяцыйных аб'ектаў, радыяцыйных прылад і ўстановак патрабаванням нарматыўных прававых актаў у галіне забеспячэння ядзернай і радыяцыйнай бяспекі.
У ходзе яе правядзення вызначаецца, наколькі праектныя, канструктарскія, тэхнічныя і арганізацыйныя рашэнні па аб'екце экспертызы і вынік іх рэалізацыі адпавядаюць патрабаванням нарматыўных прававых актаў у галіне забеспячэння ядзернай і радыяцыйнай бяспекі.
Вызначаецца паўната, дастатковасць і абгрунтаванасць арганізацыйных і тэхнічных падыходаў, якія забяспечваюць ня перавышэнне межаў і ўмоў бяспечнай эксплуатацыі аб'екта, прылады або ўстаноўкі; межаў доз і дапушчальных узроўняў апрамянення персаналу і насельніцтва, радыёактыўнага ўздзеяння на навакольнае асяроддзе.
Што аналізуецца?
Дакументы, якія прадстаўлены заказчыкам экспертызы і якія абгрунтоўваюць забеспячэнне ядзернай і радыяцыйнай бяспекі (справаздача па абгрунтаванні бяспекі, імавернасны аналіз бяспекі і інш.), А таксама праектная, канструктарская, тэхналагічная і эксплуатацыйная дакументацыя.
Якія патрабаванні да экспертызы бяспекі ў цэлым і канкрэтна – да экспертнай заключэння?
Пры правядзенні экспертызы павінна быць праверана дакладнасць звестак, прадстаўленых у дакументах на атрыманне ліцэнзіі, зроблена заключэнне пра дастатковасць прадстаўленай інфармацыі для адназначных высноў аб выкананні патрабаванняў бяспекі, улічаны дасягнуты ўзровень развіцця навукі і тэхнікі, вопыт эксплуатацыі аб'ектаў выкарыстання атамнай энергіі ў краіне-пастаўшчыку ядзерных тэхналогій і ў іншых краінах, бягучы этап жыццёвага цыкла ўстаноўкі, ацэнена дастатковасць мер па забеспячэнню ядзернай і радыяцыйнай бяспекі.
Экспертнае заключэнне павінна змяшчаць:
заключэнне па кожным тэматычным пытанні экспертызы;
класіфікаваныя па ступені значнасці адназначныя высновы аб адсутнасці забараняльных фактараў для выканання работ па эксплуатацыі ўстаноўкі;
адназначную агульную выснову аб узроўні ядзернай і радыяцыйнай бяспекі.
Іншыя навіны
